Lịch sử Khu phố Chợ Lớn

Trước năm 1698
Tại Đề Ngạn (sau này gọi là Chợ Lớn) đã có một làng người Hoa Minh Hương (vì không chịu khuất phục nhà Thanh, họ rời Trung Quốc để định cư ở Đàng Trong). Tuy nhiên, vùng đất này trở nên đông đúc kể từ khi người Hoa ở đảo Phố (nay là Biên Hòa) chạy đến đây sau khi nơi cư trú của họ bị tàn phá bởi nhà Tây Sơn vào năm 1776.

Người Hoa sau đó thiết lập một khu chợ (hoặc phát triển một khu chợ đã có sẵn) để trao đổi hàng hóa đáp ứng nhu cầu. Chợ Sài Gòn, hay khu vực xung quanh Bưu điện Chợ Lớn hiện nay, lớn hơn chợ Tân Kiểng dành cho người Việt, và vì vậy nó được gọi là Chợ Lớn. Sau đó, tên của khu chợ cũng được áp dụng cho khu vực nó tọa lạc. Theo lời của học giả Vương Hồng Sển, "Chợ Lớn như chúng ta vẫn gọi ngày nay, đối với người Hoa kiều là Thầy Ngồn (Đề Ngạn) hoặc Tây Cống (Tây Cung: Sài Gòn); và sách Pháp cổ viết là Cholon hoặc Cholen, Choleun, v.v.)

Nguồn gốc người Hoa
Người Hoa (Hoa kiều), có lịch sử di cư đến Việt Nam từ sau sự sụp đổ của nhà Minh vào năm 1644, gắn liền với sự hình thành của Chợ Lớn. Do tình hình chính trị bất ổn liên tục ở Trung Quốc, hiện có năm nhóm dân tộc Hoa khác nhau sinh sống tại Việt Nam: người Quảng Đông và người Hakka từ tỉnh Quảng Đông; người Triều Châu từ đông Quảng Đông; người Hokkien từ Phúc Kiến; và người Hải Nam từ hòn đảo cực nam.

Chợ Lớn ban đầu xuất hiện vào năm 1779, trong thời kỳ khởi nghĩa Tây Sơn, một cuộc nổi dậy nông dân quan trọng chống lại triều đại Nguyễn đang cai trị miền Nam Việt Nam lúc bấy giờ. Công dân Trung Quốc ủng hộ nhà Nguyễn buộc phải chạy trốn khỏi Biên Hòa và các thị trấn khác vì sợ bị trả thù. Họ lập nghiệp tại Chợ Lớn (nghĩa đen là "chợ lớn"), vốn vẫn là một thành phố riêng biệt và là trung tâm thương mại quan trọng cho đến khi Sài Gòn, đang đô thị hóa nhanh chóng, sáp nhập nó vào năm 1932.

Trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam
Chợ Lớn nổi tiếng trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam như một chợ đen nơi binh lính Mỹ có thể mua bán vật tư cho Quân đội Mỹ. Nó cũng bị ném bom trong những ngày đầu của Tết Mậu Thân 1968. May mắn thay, phần lớn các ngôi đền và các tòa nhà truyền thống Trung Hoa nổi tiếng vẫn còn đứng vững. Sau cuộc chiến tranh Trung-Việt, người Hoa rời đi vào cuối những năm 1970, điều này châm ngòi cho một phản ứng chống Trung Quốc. Mặc dù có quá khứ đầy biến động, các doanh nghiệp và truyền thống của Chợ Lớn vẫn tồn tại, và khu vực này vẫn đang phát triển mạnh mẽ ngày nay.

Giá trị văn hóa hiện tại
Các giá trị tôn giáo, kiến trúc và văn hóa của Chợ Lớn từ hàng trăm năm trước vẫn còn hiện diện ngày nay. Địa điểm này dường như có một sự chậm lại đáng kể trong sức mạnh hủy diệt của thời gian. Cùng với kiến trúc đặc trưng, vẻ đẹp cổ điển tinh tế của những mái ngói đường phố Hoa Kiều đến từ lớp bụi thời gian có màu nâu xám nhẹ. Nhiều người vẫn bảo chúng ta "đi Chợ Lớn" mỗi khi chúng ta rủ nhau đến khu phố Tàu. Tuy nhiên, không cần thiết phải đến chợ; thay vào đó, bạn có thể chỉ cần dạo bước qua các đường Châu Văn Liêm, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, hoặc Hồng Bàng.

Thăm những địa điểm nổi tiếng ở khu phố Chợ Lớn
Thăm không gian đền cổ linh thiêng
Miếu Thiên Hậu (Hội quán Tuệ Thành) và Chùa Quan Âm (Hội quán Ôn Lăng) được dành riêng để thờ phụng nữ thần biển Thiên Hậu Thánh Mẫu được tôn kính của Trung Quốc. Cả hai địa điểm đều thu hút một lượng lớn người dân địa phương và du khách đến để thờ cúng và thắp hương.

Chùa Bà Thiên Hậu (710 Nguyễn Trãi, Quận 5) được xây dựng bởi cộng đồng người Hoa Quảng Đông, có nguồn gốc từ huyện Tuệ Thành (Trung Quốc) ở Chợ Lớn vào năm 1760. Mái chùa được trang trí bằng các họa tiết và hình tượng gốm sứ. Vào năm Mậu Thân (1908), hai lò gốm Bửu Nguyên và Đông Hòa đã sản xuất đồ gốm sứ. So với các ngôi chùa khác trong thành phố, bộ sưu tập lư hương bên trong chùa vẫn là lớn nhất. Đặc biệt, vào ngày 28 tháng 12 âm lịch, có một buổi lễ cầu xin Thánh Mẫu Thiên Hậu ban phước lành, và vào ngày 23 tháng 3 hàng năm (theo âm lịch), có nhiều sự kiện thờ cúng và lễ hội thiêng liêng.

 Chùa Quan Âm
Chùa Quan Âm (05 Lão Tử, Quận 5) được xây dựng vào cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 theo phong cách kiến trúc Trung Hoa Phúc Kiến, có nguồn gốc từ Tuyền Châu và Chương Châu (Trung Quốc). Ngôi chùa có đường mái cong và các lưỡi cong với các hình tượng gốm sứ mô tả các công trình và cung điện lịch sử.

Ẩm thực nổi tiếng ở Chợ Lớn

Khi đến Chợ Lớn, bạn sẽ trải nghiệm một truyền thống ẩm thực lâu đời có từ hàng trăm năm, nhưng hương vị của món ăn Trung Hoa vẫn dường như giữ được hương vị nguyên bản.

Các quán ăn Trung Hoa vẫn hoạt động đến ngày nay ở Quận 5, đặc biệt là gần chợ Bình Tây, thu hút nhiều du khách muốn thưởng thức ẩm thực Trung Hoa giữa lòng Sài Gòn. Các nhà hàng có biển hiệu song ngữ, và chủ quán có thể gọi điện cho người thân bằng tiếng Trung và phản ứng với khách hàng bằng tiếng Việt. Du khách cũng sẽ thấy hình ảnh điển hình của chủ nhà hàng Trung Hoa ở đây: một người đàn ông bụng to, vẻ mặt vui vẻ, và một chiếc khăn choàng qua vai.

Ẩm thực ở Chợ Lớn đậm chất Trung Hoa và 10 món bạn không thể bỏ qua khi đến đây, bạn có thể thấy như: Dimsum, phá lấu, sủi cảo, cà phê vợt, cháo Tiều, hủ tiếu, chè,...

Các nhà hàng địa phương ngon

1. Hà Ký tại 138 Châu Văn Liêm, tại giao lộ Châu Văn Liêm với Hồng Bàng. Với lịch sử gần 30 năm, tiệm chè Hà Ký từ một gánh nhỏ chỉ có sáu loại chè, nay đã trở thành một cửa hàng quy mô lớn với khoảng 37 loại chè khác nhau.

2. Nếu bạn muốn thưởng thức cơm gà, bạn có thể đến các nhà hàng **Vân Ký, Hà Ký, Phụng Nguyên hoặc Kim Tân** trong khu phố bán gà và vịt quay trên đường Tạ Uyên, Quận 11. Theo truyền thống Trung Hoa, gà luộc được chấm với nước tương và ăn kèm với ớt thái lát và sốt gừng băm. Dầu mè và nước dùng gà được kết hợp để nấu cơm. Ngoài ra, chủ quán thường đặt một đĩa đồ chua khá ngon bên cạnh đĩa cơm gà.

3. **Xôi cade trên đường Trần Phú**
Cửa hàng xôi nhỏ này mở cửa liên tục từ 8 giờ sáng đến 2 giờ chiều, lý tưởng cho những người ngủ nướng. Nhà hàng Trung Hoa ở Quận 5 này nổi tiếng với xôi ngọt, nước cốt dừa thơm và xôi dẻo. Xôi được bọc trong một lớp cade, làm từ trứng, bột và nước cốt dừa. Các phần cade được coi là thơm, có vị béo của trứng gà mà không bị lấn át bởi vani. Một hương vị ngon không quá ngọt cũng không quá nồng. (Địa chỉ: 451 Trần Phú, Phường 04, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh)

4. **Súp bong bóng cá cua trên đường Lương Nhữ Hộc**
Quán ăn Trung Hoa ở Quận 5 này phục vụ ẩm thực Trung Hoa và nổi tiếng với việc kinh doanh súp bên lề đường. Có lẽ vì nước dùng ở nhà hàng Trung Hoa Quận 5 này rất ngon. Mặt khác, nhà hàng này là một trong số ít nơi cung cấp lớp phủ với cả bong bóng cá và cua. Súp bong bóng cua cay, thơm được phục vụ. Trong tô có cua, bong bóng, ngô, rau thơm, trứng cút và các món khác. Súp đặc và ngon miệng càng ăn càng thấy ngon, và những miếng bong bóng dai dai cùng với cua thơm ngọt càng làm tăng thêm sự say mê của bạn. Mỗi tô có giá khoảng 40.000 đồng. Phần topping khá dồi dào, nên mặc dù giá hơi cao một chút, nhưng vẫn đáng để thử. (Địa chỉ: 239 Lương Nhữ Học, Quận 5, Hồ Chí Minh, Việt Nam. Giờ mở cửa: 11:00 - 20:00)